Sinfóníutónleikar

4 stjörnur

Verk eftir R. Strauss, Hauk Tómasson og Igor Stravinskí. Einleikari: Víkingur Heiðar Ólafsson. Stjórnandi: Yan Pascal Tortelier.

Eldborg í Hörpu

fimmtudaginn 17. nóvember

Maður hefði getað sagt í hlénu á Sinfóníutónleikum á fimmtudagskvöldið: Þetta var nú meira ruglið.

Það voru nefnilega mjög skrýtin verk á efnisskránni fyrir hlé. Annarsvegar var það Burleska eftir Richard Strauss, hinsvegar From Darkness Woven eftir Hauk Tómasson. Þau voru eins og hvítt og svart. Burleska er í eðli sínu brandari (orðið burla á ítölsku þýðir prakkarastrik) og getur verið tónlist, saga eða leikrit. Tilgangurinn er að fá fólk til að hlæja með fáránlegum efnistökum, ýkjum og furðulegum uppákomum. Tónlist Hauks var aftur á móti drungaleg og fráhrindandi, dökkur tónavefur sem virtist ekki sérlega innblásinn. Tónahendingarnar voru hryssingslegar, hljómarnir óþægilegir áheyrnar, hljómsveitarraddsetningin laus við allan sjarma. Haukur hefur oft sent frá sér framandi tónsmíðar sem eru heillandi, en hér virðist honum hafa brugðist bogalistin. Tónlistin hans við hliðina á Strauss og tveimur skemmtilegum verkum eftir Stravinskí eftir hlé átti einfaldlega ekki heima þarna.

Burleskan kom miklu betur út. Stefin voru skondin, framvindan manísk og kom stöðugt á óvart. Víkingur Heiðar Ólafsson píanóleikari var í einleikshlutverkinu og leikur hans var elegant og glæsilegur. Allskonar hröð tónahlaup voru óaðfinannleg, innhverfari kaflar sannfærandi. Hljómsveitin spilaði líka af gríðarlegu  fjöri undir líflegri stjórn Yans Pascal Tortelier. Mismunandi hljóðfærahópar voru öruggir á sínu, túlkunin skemmtilega hamslaus.

Eftir hlé var fyrst Kaprísa (Gletta) fyrir píanó og hljómsveit eftir Stravinskí þar sem Víkingur var aftur í aðalhlutverki. Tónmálið var í nýklassískum stíl þar sem einfaldleikinn var í fyrirrúmi, en tóntegundaskiptin nokkuð frábrugðin tónlist fyrri alda. Það var eitthvað fallega heiðríkt við músíkina, sem rann áfram áreynslulaust, frábærlega leikin af Víkingi og hljómsveitinni. Píanóleikurinn var snarpur og grípandi. Hljómsveitarspilið var blæbrigðaríkt og tæknilega vandað, samtaka og í prýðilegu styrkleikajafnvægi.

Kaprísa, eða capriccio hefur verið þýtt sem gletta á íslensku. Það er s.s. líka brandari eins og Burleskan eftir Strauss, en húmorinn er þó miklu fínni og kurteislegri. Grínið skilaði sér ágætlega í túlkuninni, sem var létt og litrík.

Lokaverkið á efnisskránni var Eldfuglinn eftir Stravinskí. Það var þó ekki allur ballettinn eins og hann er leikinn undir dansi, heldur svíta, þ.e. röð kafla í tónleikaformi. Óþarfi er að rekja söguþráð ballettsins hér, en hann er byggður á rússneskum ævintýrum. Tónlistin er hrífandi, spennuþrungin og kraftmikil, en inn á milli eru ákaflega seiðandi kaflar sem maður getur hlustað á aftur og aftur. Túlkun Torteliers var framúrskarandi. Hún var full af skáldskap, lifandi og áleitin. Hljómsveitin spilaði af stakri fagmennsku, tæknin þvældist aldrei fyrir. Stígandin í verkinu var mögnuð, og hápunkturinn gæddur sprengikrafti. Hvílík skemmtun!

Niðurstaða:

Að mestu flottir tónleikar með góðri tónlist og vönduðum flutningi.